Co to jest uzależnienie behawioralne ?

Uzależnienia behawioralne to nowa grupa uzależnień psychicznych, które wiążą się z nałogowym wykonywaniem pewnych przyjemnych czynności, a nie od podawanej substancji z zewnątrz. Ich realizacja prowadzi do krótkotrwałego uczucia euforii i ulgi, po czym pojawia się jeszcze silniejsza potrzeba ich powtórzenia. Prowadzi to do błędnego koła uzależnienia mimo świadomości jego negatywnych konsekwencji. 

Określenie „uzależnienia” do niedawna kojarzony był głównie z alkoholem, narkotykami oraz papierosami i odnoszone było najczęściej do osób dorosłych. Obecnie o uzależnieniach mówimy coraz częściej u osób małoletnich, a w szczególności dotyczy to uzależnień behawioralnych.

Jeśli chodzi o uzależnienia behawioralne wśród dzieci i młodzieży, najczęściej występującym rodzajem jest tak zwane „e-uzależnienie” czyli :

• uzależnienie od Internetu - siecioholizm 
• uzależnienie od używania komputera i gier komputerowych 
• uzależnienie od telefonu komórkowego - fonoholizm

Objawami uzależnienia behawioralnego są: 

• silne pragnienie lub poczucie przymusu,
• trudności w kontrolowaniu zachowania, 
• fizjologiczne objawy odstawienia, 
• stwierdzenie tolerancji (potrzeba nasilania zachowań w celu uzyskania efektów otrzymywanych wcześniej przy mniejszym nasileniu), 
• narastające zaniedbywanie innych źródeł przyjemności, 
• kontynuowanie szkodliwych zachowań mimo wyraźnych szkód z nimi związanych. 

Jak rozpoznać czy dziecko wpadło w e-uzależnienie ? 

Jednym z podstawowych objawów uzależnienia behawioralnego jest sytuacja, gdy dziecko większość wolnego czasu spędza przy komputerze czy telefonie. Zaczyna nerwowo czy wręcz agresywnie reagować na próby ingerencji osób dorosłych, zaniedbuje inne obowiązki (mogą pojawić się wagary, słabe oceny, obniżona koncentracja), rezygnuje z kontaktu ze znajomymi lub dotychczasowego hobby, aby jak najwięcej czasu poświęcać na komputer czy telefon, pojawiają się problemy ze snem i odżywianiem.

Ważne jest, aby rodzice dostrzegali różnicę pomiędzy tym, co dziecko lubi robić, ale jest w stanie to kontrolować, przerwać, czy też zrezygnować, od tego, nad czym straciło kontrolę i wtedy już mówimy o uzależnieniu. Czynnikiem chroniącym dziecko przed zachowaniami ryzykownymi, które mogą prowadzić do uzależnień behawioralnych, są przed wszystkim bliskie relacje z rodzicami. Bardzo często np. nadmierne korzystanie z gier komputerowych wynika z braku kontroli rodzicielskiej i nudy.

Terapia uzależnień behawioralnych

Jak w przypadku każdej terapii największe znaczenie ma silna wola i wewnętrzna motywacja osoby uzależnionej. Trzeba się przygotować, że jest to proces długotrwały, trudny, czasem także nieskuteczny. Podjęcie pracy nad sobą jest jednak jedyną słuszną drogą, jaką może pójść osoba uzależniona.

W przypadku leczenia uzależnień behawioralnych zarówno u dorosłych, jak i u dzieci i młodzieży najskuteczniejsza jest terapia poznawczo-behawioralna oraz dialog motywujący. Podstawowym celem psychoterapii jest analiza zachowań i sytuacji, które sprzyjają temu, że ktoś podejmuje się danego zachowania. Kolejnym etapem jest zmiana szkodliwych nawyków i nauka nowych, skutecznych metod radzenia sobie z emocjami i sytuacjami problemowymi. W przypadku terapii uzależnień behawioralnych dzieci i młodzieży można łączy terapię indywidualną z terapią grupową lub rodzinną. 

Warto zaznaczyć, że niestety, w przeciwieństwie do uzależnień od środków psychoaktywnych, uzależnienia behawioralne nadal nie są odbierane jako choroba – mimo że faktycznie nimi są. W wyniku czego osoby te rzadziej objęte są specjalistycznym wsparciem.

Łódzka Fundacja Trampolina oferuje terapię dla nastolatków (w wieku 11 – 19 lat) w zakresie e-uzależnień. Zapraszamy na spotkania indywidualne z naszą psychoterapeutką Agnieszką Rutkowską

Wymagane konsultacje wstępne 

Przed rozpoczęciem terapii prowadzimy spotkanie konsultacyjne z Rodzicami oraz z nastolatkiem, które pomoże znaleźć właściwe rozwiązanie problemu uzależnienia.

Terapię od uzależnień behawioralnych (e-uzależnienia) w Łódzkiej Fundacji TRAMPOLINA prowadzi: